Vladajuće stranke u Crnoj Gori, Demokratska partija socijalista (DPS) i Socijaldemokrate (SD), saopštile su da bi podržale inicijativu da se u Skupštini posebnim aktom ponište odluke Podgoričke skupštine iz 1918. godine, od kojih je najznačajnija prisajedinjenje Crne Gore Srbiji i ujedinjenje u kraljevinu SHS.
Kako prenosi državna „Pobjeda“, u DPS-u smatraju da je „inicijativa da se u Skupštini da prilog istorijskom preispitivanju 1918. neophodna i pravedna“, dok iz SD-a poručuju da bi se time „jednom za svagda stavila tačka i na tu prevaru Crne Gore“.
U javnosti se istovremeno postavlja pitanje koliko poništavanje odluka skupštine ili nekog drugog istorijskog događaja koji se odigrao prije sto godina i bavljenje time danas imaju smisla. Da li volja većine naroda koji je tada podržao odluke Podgoričke skupštine može samo tako biti izbrisana, i da li, na kraju krajeva, istorija može da se tretira poput švedskog stola sa kojeg svako može da uzima ili zanemaruje ono što njemu politički odgovara.
Govoreći za Sputnjik na ovu temu, istoričar dr Aleksandar Stamatović kaže da ga ponašanje i djelovnje aktuelnih crnogorskih vlasti u odnosu na srpsko pitanje u Crnoj Gori neodoljivo podsjeća na formulaciju naslova knjige posvjećene Drugom svjetskom ratu, pod nazivom „Totalni rat“, poznatog britanskog istoričara Pitera Kalvokarezija. On je tu opisao Hitlerovu i Himlerovu doktrinu „totalnog rata“, koji se ne vodi samo vojnim resursima već se vodi na svim poljima, pa tako i protiv civilnog stanovništva, kao i imovine protivnika.
Ovaj istoričar dodaje da je „evidentno da aktuelni dukljansko-montenegrinski i NATO-ovski režim vodi totalni rat protiv svega srpskog u Crnoj Gori, tako da je njime obuhvaćena svaka pora društvenog života“.
„U tom širokom mozaiku totalnog rata protiv srpskog identiteta u Crnoj Gori, Podgorička skupština, njen značaj i političko-državna poruka već decenijama, a naročito u sadašnjici, nastoje se predstaviti kao nekakav bauk, avet i zlo koje opominje i prijeti čak i poslije čitavog jednog vijeka. Čak i poslije izglasavanja suverenosti Crne Gore na majskom referendumu 2006. godine“, objašnjava Stamatović.
On takođe podsjeća da je i u prethodne dvije decenije pokretano nekoliko inicijativa za izglasavanje slične deklaracije u Skupštini Crne Gore, o poništavanju odluka Podgoričke skupštine, tako da ni ova najnovija ne predstavlja nekakvu novinu.
„No, sve one su se završavale na manje ili više operativnim inicijativama. Čini mi se da je ova najozbiljnija i može se povezati sa najavom proslave stogodišnjice Podgoričke skupštine, krajem ove godine u Podgorici. Stoga kao kontramjeru — iako ta proslava nema nikakav državno-institucionalni karakter, iz prostog razloga što su Srbi izopšteni iz državnih institucija — režim želi da izglasa ovu deklaraciju.“
„Uže programski gledano, pravno i pravno-istorijski, ova inicijativa predstavlja pravnu besmislicu, i biću slobodan da kažem, čisti politički egzibicioni voajerizam, iz prostog razloga što je poslije majskog referenduma 2006. godine, uspostavljena Crna Gora kao suverena država, čime su defakto i de jure poništene odluke Podgoričke skupštine“, kaže Stamatović.
Ipak, kada su u pitanju političke reperkusije koje stoje iza namjere aktuelnog režima da poništi Podgoričku skupštinu, naš sagovornik ukazuje da one crnogorske vlasti najprije mogu odvesti u „politički autogol“.
„Ako se uvede praksa da se u Skupštini Crne Gore donese deklaracija o poništenju Podgoričke skupštine, to znači i da referendumska odluka od 2006. godine, bez obzira na njen sadašnji legalitet, može nekad po istom principu od neke nove većine u parlamentu ili na referendumu biti oborena. Ovim činom aktuelni crnogorski režim zapravo pokazuje svu nesigurnost i svjesnost o nemogućnosti dugoročnije državne perspektive tvorevine koju je stvorio i uobličio 2006. godine. On je svjestan da je ona nastala najprije kao proizvod određenih globalnih prilika u Evropi i svijetu koji su sada sasvim drugačiji novom ulogom Rusije, a takođe da je referendum dobijen na nedemokratski način, o čemu je mnogo puta do sada govoreno“.
„Stoga se totalni rat crnogorskog režima protiv srpskog identiteta u Crnoj Gori, koji prelazi u gotovo manijakalnu fazu, može tumačiti kao svjesnost o neodrživosti njegovog državnog projekta i antisrpske doktrine. Čelnici režima su do sada mnogo puta rekli da je referendumska odluka i uspostavljanje takve Crne Gore 2006. godine konačno i da nekih novih revizija tog pitanja nikada više neće biti, što takođe dovodi do apsurdnosti, pa takva priča i teorije otprilike najviše liče onoj priči nacista o hiljadugodišnjem rajhu, ili nama poznatoj priči da niko ne može potpisati nestanak i kapitulaciju SFRJ, kao što je bilo u doba Brozove Jugoslavije.“
U tom kontekstu, Stamatović zaključuje da se i inicijativa koja je u najavi treba jedino shvatiti kao „manijakalna opsjednutost crnogorskog režima Podgoričkog skupštinom, kao i namjera da se tim činom ubije bilo kakvo njeno značenje i pomen“.
(BalkansPress / Sputnik Srbija)
