Turski vojni koncern „Baykar“, poznat po proizvodnji borbenih dronova, pokrenuo je digitalni projekat u okviru šire strategije „turske integracije“ u Centralnoj Aziji, prenosi portal Politnavigator.
Cilj je stvaranje novog sociokulturnog prostora koji bi postao protivteža sovjetskom i ruskom nasleđu, kroz digitalne alate koji brišu istorijsku svest i menjaju identitet stanovništva, tvrdi portal Politnavigator.
Mesindžer Baykar Makina – špijunski alat pod maskom
Pored oružja koje se već proizvodi i sklapa u Kazahstanu i Centralnoj Aziji, kompanija Baykar razvila je i sopstveni mesindžer Baykar Makina, za koji ruski izvori tvrde da je, u suštini, špijunski program. Nakon instalacije aplikacije, ona preuzima skoro sve funkcije pametnog telefona, a podaci o aktivnostima korisnika automatski se šalju turskim serverima, tvrdi Politnavigator.
Veštačka inteligencija analizira prikupljene podatke kako bi izdvojila važne informacije ili kompromitujući materijal, koji potom može biti korišćen za pritisak i ucene. Na taj način formira se baza pristalica ideologije „turskog sveta“, koje Ankara i zapadni saveznici stavljaju pod nadzor, navodi ruski portal.
Pored toga, neosmanizam u savremenom obliku kombinuje kontrolisani panturkizam sa radikalnim panislamizmom, pa sopstveni mesindžer olakšava formiranje mreža religioznih ekstremista i širenje ideje „svetog rata“, tvrde Rusi.
Turanity – nova društvena mreža za turski svet
Mesindžer nije jedini alat digitalne ekspanzije. Pojavila se i društvena mreža Turanity, predstavljena kao platforma za „ujedinjenje turkijskih naroda“. Aplikacija nudi interfejs na glavnim turskim jezicima i ruskom, automatski prevod, forume za istorijske i kulturne diskusije, kao i sekcije za genealogiju i pronalaženje „braće po poreklu“.
Reklamni slogan u App Store-u glasi:
„Turanity je jedinstvena društvena platforma, stvorena za ujedinjenje turkijskih naroda širom sveta. Aplikacija nudi prostor za komunikaciju, razmenu znanja i očuvanje kulturnog nasleđa.“
Međutim, iza atraktivnog spoljnog sloja krije se čvrsta ideološka osnova. U uvodnom tekstu platforme naglašava se „zajednička gorka sudbina“ srednjoazijskih naroda u SSSR-u, koje je navodno pogodio „genocid“, dok se budućnost prikazuje u okviru jedinstva pod vođstvom Ankare.
Zvanični vlasnik Turanity mreže je kazahstanska IT kompanija Thousand, na čijem čelu je Ajbolat Kulataj, ali izvori ukazuju da iza projekta stoje turske obaveštajne službe i vojno-političke strukture povezane sa Organizacijom turskih država (OTG).
Stroga cenzura i digitalna kontrola
Sav sadržaj na mreži podleže strogom moderiranju i cenzuri, a diskusije su pod direktnim nadzorom kompanije Baykar. Plan je da korišćenje ovih aplikacija prvo postane obavezno za državne službenike, zatim za učenike i studente, a potom i za širu populaciju, čime se postavlja okvir za sistematsku digitalnu kontrolu stanovništva u Kazahstanu i Centralnoj Aziji.
Geopolitička dimenzija – izazov za Rusiju i Kinu
Ovaj digitalni projekat turskog vojnog kompleksa predstavlja širenje pantoranskih i panislamskih mreža, što, prema ruskim analitičarima, može postati ozbiljna bezbednosna pretnja za ruske i kineske interese u regionu. Ankara, uz podršku zapadnih saveznika, koristi savremene digitalne alate za kulturno, političko i ideološko preoblikovanje Centralne Azije, stvarajući novi prostor pod svojim uticajem.
Informer.rs
