TEKST SE NASTAVLJA NAKON OGLASA:
TEKST SE NASTAVLJA NAKON OGLASA:
Najvažniji božićni simboli u narodnoj tradiciji jesu: česnica, položajnik i pečenica.
Praznik počinje pozdravom: Hristos se rodi!, i odgovorom Vaistinu se rodi!
Testo se umesi čvrsto kao za hleb, a zatim ostavi oko dva sata na toplom mestu da testo samo “radi”. U nekim krajevima Srbije česnicu mesi domaćin, a negde domaćica. Česnica se može zamesiti i sa zamašćenim brašnom. Umešeno testo s mašću i vodom razvlači se u tanke listove i slaže u kružnu tepsiju. Broj listova mora biti neparan.
Česnica počinje da se mesi ujutro na Božić kad prvi put zazvoni crkveno zvono. U nju se stavljaju pojedini predmeti, najčešće zlatni novčić, odnosno dukat.
Položajnik jeste prva osoba koja uđe u porodični dom na Božić. Položajnik donosi specijalno umešen kolač koji daje domaćici, vino ili rakiju za domaćina, nešto metalnog novca kojim dariva badnjak i malo pšenice kojom dariva kuću.
Položajnik pozdravi dom i sve ukućane sa: Hristos se rodi!, prospe pšenicu po kući, a u isti mah neko od ukućana zaspe položajnika pšenicom. Tad on priđe ognjištu gde gori badnjak, uzme grančicu badnjaka i džara ili čarka vatru da polete varnice, govoreći:
Koliko varnica, toliko zdravlja Koliko varnica, toliko sreće i veselja Koliko varnica, toliko parica.
Govor završava rečima: “Amin, Bože daj!”
U mnogim stanovima danas nema vatre, pa se zato na ostacima slavske sveće zapali list ili grančica badnjaka i simbolično napravi nekoliko varnica.
Pečenica je krvna žrtva koja se prinosi Bogu, što je poznato još iz vremena pre Novog zaveta. Hrišćanska crkva je običaj prihvatila i blagoslovila s obrazloženjem da posle Božićnog posta, koji traje 40 dana, jaka i mrsna hrana dobro dođu.
Srbi veruju da ako se tokom godine i mora oskudevati, za Božić valja sve najbolje na trpezu izneti.
U narodu je prihvaćeno verovanje da se o Božiću moraju uraditi određene stvari i da će onda sve tokom naredne godine biti lakše. To je čuvena izreka u Srba: Valja se!
Sve što vam je zadavalo muke preko godine treba uraditi ujutru na Božić, i to više neće predstavljati problem.
Za Božić je uobičajeno otpevati tropar. U pravoslavlju tropar je crkvena pesma posvećena nekom svetitelju ili prazniku i najčešća je strofa crkvenog pesništva. Božićni tropar opisuje rođenje Isusa Hrista i zato se zove “Rođenje Tvoje”. Peva se u vreme božićnih praznika.
“Rođenje tvoje, Hriste Bože naš, obasjalo je svet svetlošću bogopoznanja, jer tada je one što zvezde obožavahu, zvezda naučila da se klanjaju tebi, suncu pravde, i da poznaju tebe istok sa visine”.
